เมื่อได้ซื้อรถยนต์มือสองมาแล้ว การตรวจดูและซ่อมหม้อน้ำ เป็นสิ่งที่จะต้องทำ โดยหม้อน้ำรถยนต์จะทำหน้าที่ช่วยระบายความร้อนของเครื่องยนต์ หากหม้อน้ำมีปัญหา ความเสียหายที่ตามมาหลักหลายหมื่นบาท ยิ่งหากเครื่องพังระหว่างใช้งาน หรือขณะเดินทาง จะยิ่งทำให้เสียเวลาอย่างมาก โดยเฉพาะรถยนต์เกียร์ออโต้ การดูแลหม้อน้ำจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องทำแต่เนิ่นๆ

 

ทำความเข้าใจกับระบบการทำงานของหม้อน้ำกันก่อน

 

ก่อนอื่นนั้นจะต้องศึกษาและทำความเข้าใจกับระบบการทำงานของหม้อน้ำกันก่อน ซึ่งจะทำหน้าที่ระบายความร้อน โดยน้ำจะวิ่งผ่านไปในตัวเครื่องยนต์ทางท่อน้ำด้านล่างและไหลเวียนออกมาจากเครื่องยนต์ทางท่อน้ำด้านบน ด้วยการทำงานของปั๊มน้ำ ที่จะทำหน้าที่ทำให้น้ำวิ่งวน นำน้ำร้อนจากเครื่องยนต์มาระบายที่ตัวหม้อน้ำผ่านครีบด้านหน้า แล้วส่งไปยังท่อน้ำด้านล่าง เวียนเข้าห้องเครื่องยนต์ โดยจะมีพัดลมช่วยระบายความร้อน และหากรถวิ่งอยู่ ก็จะมีสายลมที่ปะทะหน้ารถช่วยอีกทางหนึ่ง หากระบบระบายความร้อนทำงานเป็นปกติ รถยนต์ก็จะไม่มีปัญหาเกี่ยวกับความร้อน หรือ หม้อน้ำ ไม่มีน้ำรั่วซึมหาย ไปจากระบบ

 

การตรวจดูแลและซ่อมหม้อน้ำรถยนต์มือสองเบื้องต้น

การเติมน้ำในหม้อน้ำ

ในแต่ละวันก่อนออกจากบ้านควรเปิดฝากระโปรงเพื่อดูระดับน้ำ อย่างน้อยก็ดูน้ำในหม้อพัก เพื่อตรวจสอบอาจจะมีสิ่งผิดปกติ ระดับน้ำลดลงจะได้แก้ไขได้ทัน โดยเฉพาะรถเก่า หรือรถที่ยังไม่เคยทำอะไรกับหม้อน้ำเลย ให้ดูสีของหม้อน้ำ หากเป็นสีสนิม แสดงว่า ข้างในระบบต้องมีอุปกรณ์ที่ขึ้นสนิม จำเป็นต้องล้างหม้อน้ำ

 

 

การล้างหม้อน้ำ

เมื่อได้ซื้อรถมือสองมาแล้ว การล้างหม้อน้ำ เป็นสิ่งที่ต้องทำ หากเปิดฝาหม้อน้ำแล้ว น้ำมีสีสนิม ไม่ใส เมื่อหม้อน้ำไม่ตัน นำไหลเวียนได้ดี ก็จะช่วยให้การระบายความร้อนทำได้ดีขึ้น เพราะท่อเล็กๆ ในหม้อน้ำไม่อุดตัน ไม่มีสนิมหรือขี้ตะกรัน ให้หมั่นสังเหตุสีของน้ำหากออกสีแดงขึ้นสนิม ก็ควรล้าง การล้างหม้อน้ำไม่แพงมาก ประมาณ 300-500 บาท

การใช้น้ำยาหล่อเย็น

การใช้น้ำยาหล่อเย็น นอกจากช่วยควบคุมอุณภูมิของน้ำแล้ว ก็ยังช่วยป้องกันสนิม อีกด้วย แต่ควรใช้ให้เหมาะสมกับหม้อน้ำที่ใช้เพราะปัจจุบันมีหม้อน้ำหลายแบบทั้งพลาสติก อลูมิเนียม เหล็ก หรือทองแดง และต้องเปลี่ยนถ่ายน้ำยาหล่อเย็นเมื่อถึงเวลา เพราะหากปล่อยไว้นาน จะเป็นผลร้ายกับหม้อน้ำ มีสารบางอย่างที่อาจกัดกร่อนหม้อน้ำ

 

การซื้อรถมือสอง อย่าลืมดูหม้อน้ำ

การซื้อรถมือสองหรือรถเก่า อย่าลืมเปิดดูหม้อน้ำ ดูสีของน้ำ ดูสนิมในหม้อน้ำ เพราะจะมีค่าใช้จ่ายในการซ่อมตามมาตั้งแต่ 1,000-4,000 บาท ขึ้นไป หากดูส่วนอื่นๆ ของรถยนต์มือสองคันนั้นแล้ว มีรายการต้องซ่อมค่อนข้างมาก ก็ควรหลีกเลี่ยง ไปดูคันอื่นแทน

 

ขับรถลุยน้ำต้องระวัง หม้อน้ำทะลุ

สำหรับรถยนต์ที่ใช้พัดลมระบายความร้อนหม้อน้ำ แบบติดกับตัวเครื่องยนต์ ไม่ใช่พัดลมไฟฟ้า อย่างรถกระบะรุ่นเก่า รถตู้ การขับรถลุยน้ำที่ค่อนข้างลึก ค่อนข้างอันตราย เพราะกระแสน้ำอาจจะทำให้ใบพัดบิดเบี้ยวไปตีเอาหม้อน้ำทะลุ อันตรายมาก หากไม่แน่ใจอย่าขับลุยน้ำหรือขับได้ แต่ห้ามใช้ความเร็วสูง ไม่เกิน 20 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และระวังอย่างให้เครื่องดับ ห้ามเปิดแอร์

 

อาการเสียของอุปกรณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับหม้อน้ำ

ถ้าเมื่อใดที่พบว่า น้ำในระบบระบายความร้อนหายไปจากระบบ ให้ไล่แก้ปัญหาไปทีละจุด เริ่มจากค่าใช้จ่ายน้อยที่สุดไปก่อน เช่น เติมน้ำยาหล่อเย็นหากรถไม่มีน้ำยาหล่อเย็น สีเขียว ให้ซื้อมาเติม ในหม้อน้ำ จากนั้นก็สังเหตุว่ามีรูรั่วที่ใดบ้าง ควรสังเหตุขณะติดเครื่องยนต์ แล้วลองเร่งเครื่องแรงๆ เพื่อให้น้ำมีแรงดันสูง หากรั่วตรงไหน ก็จะหาได้ไม่ยาก เพราะจะมีน้ำสีเขียวรั่วซึมในบริเวณนั้น น้ำยาหล่อเย็น ราคาไม่กี่ร้อย

 

ฝาหม้อน้ำ

ฝาหม้อน้ำจะมีสปริงซึ่งเมื่อความร้อนในหม้อน้ำมีความดันค่อนข้างมาก ก็จะดันสปริงขึ้น ทำให้น้ำถูกดันออกไปยังหม้อพักสำรอง แต่หากสปริงเสื่อม สภาพ จะทำให้น้ำดันออกบริเวณหม้อน้ำ หากฝาหม้อน้ำค่อนข้างเก่า ให้เปลี่ยน ถอดของเก่าไปเทียบหรือถ่ายรูปเอาไปเทียบไม่ยาก ราคาร้อยกว่าบาท

 

ท่อน้ำ

หากท่อหมดสภาพหรือข้อต่อผุ ก็ต้องเปลี่ยน โดยเฉพาะรถเก่า ข้อต่อที่ผุแล้ว เวลาขันน็อตออก มันไม่ใช่แค่น็อตที่หลุดออกมา แต่ข้อต่อหลุดออกมาด้วย หากรถเสียไกลบ้าน ขณะเดินทาง จะลำบาก หาอะไหล่ยาก

 

วาล์วน้ำ

วาล์วน้ำจะทำหน้าที่ปิดหรือเปิดน้ำให้ไหลผ่านในระบบ โดยน้ำร้อนจากเครื่องยนต์จะไหลผ่านวาล์วน้ำ เพื่อนำไประบายความร้อนที่หม้อน้ำ หากวาล์วน้ำทำงานตามปกติ เมื่อความร้อนของน้ำ ร้อนถึงจุดที่กำหนด วาล์วน้ำจะเปิด แต่หากวาล์วน้ำเสีย อาจจะเปิดค้าง หรือปิดตาย

กรณีปิดตาย ไม่ทำงาน ก็จะทำให้น้ำร้อนจากเครื่องยนต์พุ่งออกทางหม้อพักสำรองน้ำ หากขับรถอยู่ดีๆ แล้วมีไอน้ำพุ่งออกจากฝากระโปรงรถ ตรงตำแหน่งหม้อพักสำรอง ก็ใช่เลย วาล์วน้ำเสีย หรือ หม้อน้ำตัน สามารถขับได้ แต่ต้องจอดพักเป็นระยะๆ หรือใช้ความเร็วต่ำ ปิดแอร์ขณะขับรถ

 

หม้อพักน้ำสำรอง

ท่อพักสำรองจะทำหน้าที่เก็บสำรองน้ำจากหม้อน้ำชั่วคราว ควรเติมน้ำให้อยู่ในระดับที่กำหนด ห้ามเติมจนเต็ม เพราะน้ำจากหม้อน้ำจะเข้ามาไม่ได้ เมื่อหม้อน้ำร้อนมาก สปริงฝาหม้อน้ำจะเปิด น้ำจะไหลมาพักชั่วคราวในหม้อพักน้ำสำรอง เมื่อเครื่องยนต์เย็นลงก็จะไหลกลับ หมั่นสังเหตุ หากน้ำหายไปมากๆ แสดงว่าต้องมีรั่วสักแห่งในระบบระบายความร้อน ควรหาทางแก้ไขโดยด่วน

 

ในรถยนต์มือสองที่เพิ่งจะได้มาใหม่ หากยังไม่ได้ซ่อม หรือ ทำอะไรกับหม้อน้ำ ให้หมั่นสังเกตุ หม้อพัก หากปรากฏน้ำที่เป็นเหมือนสนิม ก็แสดงว่า ระบบระบายความร้อนมีปัญหา โดยส่วนมากจะพบ ขณะใช้ความเร็วสูง ประสบการณ์ตรงที่พบกับตัวเอง และ พรรคพวก ก็คือ
1. ปกติจะขับรถช้า แบบไปเรื่อยๆ แต่มีอยู่วันหนึ่ง รีบมากเป็นพิเศษ จึงขับเร็วกว่าปกติ ก็ส่งผลทำให้น้ำเกิดแรงดันสูงมากขึ้น และทำให้เกิดการอุดตัน เพราะเมื่อน้ำเกิดแรงดันมากขึ้น ก็คงจะไปดันสนิม ขี้ตะกรันในระบบ ให้ไหลไปอุดตันหม้อน้ำ
2. วิธีขับเป็นแบบเดียวกัน แต่หม้อน้ำทะลุ เพราะหม้อน้ำเก่ามากแล้ว บางมากแล้ว การขับรถทำให้เกิดแรงดันสูง ดันจนทำให้หม้อน้ำทะลุ

 

ปั๊มน้ำ

อาการหมดสภาพของปั๊มน้ำจะสังเกตุยาก แต่หากเติมน้ำยาหล่อเย็นสีเขียวไว้ ให้สังเกตุใต้ท้องรถเวลาติดเครื่อง ดูตำแหน่งที่มีสายพานหน้าเครื่อง ดูที่พื้นหรือบริเวณนั้น หากรั่วซึมจะมองเห็นแน่นอน บางครั้งออกไม่มาก แต่ออก เป็นระยะๆ สุดท้ายน้ำก็หมด เครื่องก็จะมีปัญหา ส่วนนี้จะมีค่าใช้จ่ายสูงกว่าการเปลี่ยนอุปกรณ์อื่น เพราะในการถอดเปลี่ยนนั้น จะต้องถอดอุปกรณ์อื่นๆ ด้วย ซึ่งจะเสียเวลา

 

กรณีของรถเก๋ง การซ่อมปั๊มน้ำ จึงควรทำไปพร้อมกับอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องทั้งหมด เช่น สายพานหน้าเครื่อง สายพานทามมิ่ง ซีลหน้าเครื่อง และอุปกรณ์ต่างๆ ที่หน้าเครื่องทั้งหมดต้องทำไปพร้อมกัน ค่าใช้จ่ายหลายพันบาท จะไม่เสียเงินซ้ำซ้อน ต้องทำหลายรอบ

 

หม้อน้ำตัน

สำหรับรถเก่า หากหม้อน้ำมีสนิมหรือขี้ตะกรันมากๆ จะทำให้หม้อน้ำตัน น้ำร้อนที่ส่งออกจากเครื่องเพื่อมาระบายความร้อนที่หม้อน้ำจะทำได้ไม่เต็มที่ ส่งผลให้เครื่องยนต์ร้อน น้ำพุ่งออกทางท่อพักหน้าเครื่องหรือเข็มความร้อนขึ้นสูงกว่าปกติ เมื่อซื้อรถมือสองมาแล้วหากสีน้ำในหม้อน้ำมีมีแดง สีสนิม ให้ล้างหม้อน้ำและเติมน้ำยาหม้อน้ำให้เรียบร้อย

 

รถยนต์มือสองที่เพิ่งซื้อมาใหม่ ยังไม่รู้ประวัติการซ่อมบำรุง ให้สอบถามพฤติกรรมการขับรถของเจ้าของเดิมก่อน ว่าขับแบบใด หากเน้นขับแบบคนแก่ ขับไปเรื่อยๆ เมื่อได้รถคันนั้นมาใช้งานแล้ว ก็ต้องขับแบบเดียวกัน อย่างขับเร็ว แรง กระชาก จะทำให้เกิดแรงดันในน้ำสูง จะส่งผลทำให้เกิดปัญหากับหม้อน้ำได้

 

การซ่อมหม้อน้ำรถยนต์

หากหม้อน้ำมีปัญหา การซ่อมต้องหาร้านใหญ่จริงๆ หากเป็นร้านเล็กๆ ส่วนใหญ่จะส่งไปให้ร้านใหญ่ทำ แล้วคิดค่าใช้จ่ายเพิ่ม สองต่อ แต่หากไปร้านใหญ่โดยตรงเลยก็จบ เสียทีเดียว ต่อเดียว

 

ระบบระบายความร้อนของรถยนต์ค่อนข้างสำคัญ เพราะหากมีปัญหาทำให้น้ำแห้ง รั่วซึม เครื่องยนต์ร้อน รถก็วิ่งต่อไปไม่ได้ สำหรับรถเก่า รถมือสองต้องใส่ใจ และรีบจัดการตั้งแต่แรก เมื่อได้ซื้อรถมา เพราะหากเสียกลางทางจะเป็นเรื่องใหญ่ อย่างรถผู้เขียนเคยไปเสียอยู่บนทางด่วน หรือ วันอาทิตย์ ร้านอะไหล่ปิด อู่ก็ไม่เปิด